Het ene kind toont nauwelijks interesse, het andere kan zijn ogen niet van schermen afhouden. Wat is nou 'gezond' beeldschermgebruik? Tijdens de spitsuren thuis, bij ziekte of in de vakantie kunnen televisie en tablet ontspannend en gezellig zijn, en bovendien zijn programma's en apps vaak leerzaam. Wat is nou verstandig?
Wat is verstandig?
Een algemeen geldend advies is lastig te geven. Het is in elk geval sterk afhankelijk van de leeftijd van je kind. Hoe ouder ze zijn, des te langer ze willen en mogen 'beeldschermen'. Jonge kinderen kunnen zich simpelweg nog niet lang concentreren. Voor oudere kinderen is de verleiding vaak groter. In het rapport App, noot, muis van de stichting Mijn Kind Online luidt het advies: vijf minuten per dag voor kinderen in de leeftijd van nul tot twee jaar tot één uur per dag voor kinderen tot acht jaar.
Voor andere leeftijden wordt geadviseerd:
- 6-8 jaar: maximaal 1 uur per dag, verdeeld over periodes van maximaal 30 minuten;
- 8-10 jaar: maximaal 1 à 1½ uur beeldschermtijd per dag;
- 10-12 jaar: maximaal 2 uur beeldschermtijd per dag;
- 12 jaar en ouder: maximaal 3 uur beeldschermtijd per dag.
Tijdslimiet stellen
Het is eigenlijk minder belangrijk wélke regel je stelt, maar wel dát je een regel stelt. Zeker bij kinderen die hun ogen niet van beeldschermen af kunnen houden. Als je kind al jong gewend is om lang te mogen computeren of tv-kijken, is het moeilijk om die gewoonte te veranderen. Je maakt het jezelf een stuk makkelijker om van kleins af aan een limiet te stellen. Daarbij is het belangrijk om je echt aan je eigen regels te houden en uitzonderingen nadrukkelijk te benoemen.
Nadelen lang gebruik
Te veel, te vaak en te lang kan nadelige gevolgen hebben. De drukte in programma's of games kan de slaap en concentratie van je kind verslechteren. Bovendien gaat beeldschermtijd ten koste van andere activiteiten die (ook) belangrijk zijn, zoals buiten spelen, met elkaar praten, lezen, sporten of een bordspelletje doen. Zeker op jonge leeftijd is de motorische ontwikkeling van belang. Zorg dat je kind blijft bewegen en spelen.
Grenzen stellen
Veel kinderen mogen een half uur of een uur beeldschermen per dag, daarna moet alles uit. Maar werken zo'n beeldschermregels wel? Alleen verbieden werkt vaak niet maar alles loslaten werkt ook niet. Opvoeden betekent dat je je kind begeleidt bij het groter worden, en grenzen stellen hoort daarbij. Kinderen hebben ook behoefte aan de bemoeienis van ouders. Uit onderzoek naar het gebruik van internet door kinderen bleek dat de grote meerderheid van kinderen in groep zeven en acht blij bleek te zijn met tips en hulp van hun ouders daarbij.
Media als onderdeel van het leven
Veel verschillende dingen doen is belangrijk voor kinderen. Ze moeten bewegen, contact hebben met elkaar, buiten zijn. Mediagebruik maakt deel uit van al die dingen. Als een kind vanuit zichzelf geen grenzen stelt aan beeldschermtijd, ben je daar als ouder dus voor nodig. Zo zorg je ervoor dat je kind ook aan andere bezigheden toekomt. Leer je kind meteen bij het eerste gebruik van de tv of computer dat het gebruik ervan een einde kent.
Niet alleen hoe lang, maar ook wat
Veel ouders willen invloed hebben op wát hun kind ziet of speelt. Ze willen bijvoorbeeld heel drukke programma's of te spannende beelden buiten de deur houden. Maar als je zegt dat je kind daar niet naar mag kijken, wordt het juist erg interessant. Beter is het om je kind zo min mogelijk in de verleiding te brengen door bijvoorbeeld af te spreken: tv-kijken is Nederland 3 met een Z@ppelin-logo in beeld of een dvd kijken. Je kunt ook zenders waar je niet achter staat uit de programmering van je tv halen. Kies zelf apps die je kind mag gebruiken. Zo bied jij inhoud waar je achter staat én geef je je kind de vrijheid om binnen die grenzen zelf te kiezen.
Beeldschermregels
Leg bij jonge kinderen uit welke regels je waarom stelt. Bij oudere kinderen kun je samen wensen en gevoelens uitwisselen en zo tot afspraken komen waarin jullie je allebei kunnen vinden. Evalueer zo nu en dan en stel regels eventueel bij. Zo groeien regels naar afspraken die bij de leeftijd van je kind passen. Bovendien blijf je op die manier in gesprek.
Tips
- Doe, kijk en beleef vooral (ook) samen.
- Zorg dat wat je kind kijkt of speelt geschikt is voor zijn leeftijd.
- Heeft je kind geen aandacht meer? Doe het apparaat dan uit. Laat het beeldscherm geen 'behang' worden.
- Gebruik een wekker.
- Bied structuur om de tijdslimiet aan te geven. Spreek bijvoorbeeld af dat je kind voor of na school of voor het eten mag beeldschermen. Kies wat past in jullie gezinsorganisatie.
- Bespreek de inhoud van een app, game of tv-programma. Daarmee kweek je wederzijds begrip.
- Kies (samen) bewust voor bepaalde programma's. Daarmee verklein je de kans op oeverloos kijken.
